كلمه فرسايش كه در انگليسي و فرانسه به آن اروژن و اروزيون(Erosion) مي گويند از ريشه لاتين به معناي سائيدگي مي باشد وعبارتست از سائيده شدن سطح زمين.

 به طور كلي فرسايش به فرآيندي گفته مي شود كه طي آن ذرات خاك از بستر اصلي خود جدا شده و به كمك يك عامل انتقال دهنده به مكاني ديگر حمل مي شوند. در صورتي كه عامل جداكننده ذرات از بستر و انتقال آنها به مكاني ديگر حمل مي شود، آب باشد به آن فرسايش آبي گفته مي شود. اگر عامل جدا كردن ذرات وانتقال آنها باد باشد فرسايش بادي واگر يخچال باشد فرسايش يخچالي ناميده مي شود .

رودخانه ها سيستمهاي پيچيده اي هستند كه عوامل زيادي بر آنها تاثير گذار خواهند بود كه تاثير اين عوامل در برگيرنده هميشه به طور كامل درك نمي گردد.حركت آب و خصوصيات ريخت شناسي بستر رودخانه مواردي هستندكه در فرآيندهايي كه به تطابق يافتن رودخانه مي انجامد موثر هستند.بسيار واضح است كه تاثير عوامل خارجي ميبايستي منجر به يك سري از آشفتگي ها و بي نظمي ها در سيستم گردد.به همين دليل توصيه مي گردد كه قبل از اثرپذيري سيستم و تطابق پذيري رودخانه حتماً پرس و جو و تحقيقات در مورد اين اثرپذيري صورت پذيرد. سدهاي انحرافي داراي اثراتي همانند عوامل بيروني هستند مه اغلب به اندازه كافي بر جريان رودخانه تاثير گذار است.به عبارت ديگر به وجود آمدن مشكلاتي جدي براي سد انحرافي نيز خواهد شد يكي از اين مشكلات چگونگي مقابله با مشكل ناشي از حركت رسوبات در طول رودخانه است.روشهاي گوناگوني براي كنترل رسوبات در سدهاي انحرافي وجود دارد كه ما با انتخاب محل و نوع آبگير شروع ميكنيم: تدارك وسيله ويژه براي ممانعت از ورود رسوبات به دهانه آبگير از اهميت فوق العاده اي برخوردار است و نهايتاً عملياتي در طرح كلي قابل قبول واقع مي گردد كه بتواند ما را به جداسازي ماكزيمم رسوبات در سدهاي كنترل برساند.

غار، حفره‌ای است که بطور معمول بر اثر حل شدن نگ‌ها با آب و ذوب شدن یخ‌ها ایجاد می‌شود. بزرگترین و شگفت‌انگیزترین غارها در سنگ‌های آهکی بوجود آمده‌اند. بعضی غارها، فقط یک حفره کوچک‌اند که فقط یک نفر می‌تواند وارد آن شود. برخی دیگر، گذرگاه‌ها و اتاقک‌های تو در تو دارند. پارک ملی غار ماموت در کنتاکی، در ایالات متحده آمریکا، طولانی ترین غار دنیاست. راهروهای درهم‌پیچیدهٔ این غار، روی هم ۵۶۰ کیلومتر طول دارند. در ایران نیز غار علی‌صدر از غارهای بسیار دیدنی و طولانی استان همدان است و همچنین غار چال‌نخجیراستان مرکزی یکی از زیباترین غارهای آهکی جهان است.

      باد بر تمام سطح كره زمين مي وزد. همانند آبهاي جاري فعاليت آن با آثاري متغير، تقريباً همه جا اعمال مي شود. در واقع باد در صورتي عامل فرسايش محسوب مي شود كه به مرحله اي از قدرت رسيده و مانعي جدي در مسير عمليش وجود نداشته باشد. در محيط هاي عريان يا كمربندهاي ساحلي با پوشش نباتي بسيار ضعيف و بويژه در پهنه هاي وسيع بياباني سرد يا گرم، يعني جائي كه رقابت آبهاي جاري وجود ندارد، نقش خود را بر ناهمواري تحميل مي كند.

• ۱ ناهمواری‌ها
• ۲ خاک
• ۳ فرسایش
• ۴ رسوب گذاری
• ۵ چین‌خوردگی
• ۶ انواع چین‌خوردگی‌ها
• ۷ گسل‌ها
• ۸ انواع گسل‌ها
• ۹ گسل‌های شیب‌لغز
• ۱۰ آبرفت
• ۱۱ باتلاق
• ۱۲ بیابان                                     
• ۱۳ کویر
• ۱۴ دره
• ۱۵ فلات
• ۱۶ کوه
• ۱۷ رشته‌کوه
• ۱۸ جویبار
• ۱۹ رود
• ۲۰ رودخانه یا خانه رود
• ۲۱ آبشار
• ۲۲ دریاچه
• ۲۳ دریا
• ۲۴ اقیانوس
• ۲۵ خلیج
• ۲۶ جزرو مد
• ۲۷ ابر
• ۲۸ مِه
• ۲۹ باران
• ۳۰ شبنم و شبنم یخ‌زده
• ۳۱ رنگین‌کمان
• ۳۲ برف
• ۳۳ آتشفشان
• ۳۴ زمین‌لرزه
• ۳۵ سیلاب
• ۳۶ خشک‌سالی
• ۳۷ بهمن
• ۳۸ تگرگ
• ۳۹ تندر

يخنهشت (Boulder Clay)

 توده سنگها وصخره ها که در امتداد قسمت سفلاي يخ يخچال کشيده شده و وقتي که يخ آب مي شود، پشت سر نهاده مي شود معمولاً يک خاک رس خشن چينه چينه نشده اي است که مملو از سنگ بوده و ضخامت آن ممکن است چندين متر باشد
   منبع:
   فشارکي، پ.، فرهنگ جغرافيا، انتشارات اميرکبير، 1379
  

یخچال های طبیعی

   1-   اشکال و ابعاد

یخچال های طبیعی همراه با برف موجود در سطح زمین و نیز یخ های شناور در دریاها ، نمایشگر قسمت جامد آبکره اند . یخچال ها توده های عظیمی از یخ اند که قسمت اعظمشان از یخ شدن برف ها بوجود آمده .

هر چند یخچال های طبیعی از نظر ابعاد بسیار متفاوتند ولی معمولاً ابعاد بسیار بزرگی ندارند . مثلاً در بین بیش از یک هزار یخچال طبیعی که در آمریکا وجود دارد ، حجم تعداد کمی از آنها از 50 کیلومتر مکعب تجاوز می کند ولی به عنوان مثال می توان از یکی از یخچال های آلاسکا نام برد که بیش از 80 کیلومتر طول و تفاوت بین 5 تا 8 کیلومتر عرض دارد .